కార్తిక మాసం ఆధ్యాత్మికతకు పరమపవిత్రమైన కాలం. ఈ మాసంలో వచ్చే భీష్మ పంచక వ్రతం భక్తులకి ఆత్మశుద్ధి, మోక్షప్రాప్తి కలిగించే అయిదు దినాల పూజా పరంపరగా ప్రసిద్ధి చెందింది. కార్తిక శుక్ల ఏకాదశి నుండి పూర్ణిమ వరకు ఈ వ్రతం కొనసాగుతుంది. ఈ అయిదు రోజులు విష్ణుమూర్తి పంచరూపాల ఆరాధనకు సమర్పించబడతాయి.
పురాణాల ప్రకారం, మహాభారత యుద్ధం అనంతరం శరశయ్యపై ఉన్న భీష్మాచార్యుడు మోక్షం పొందడానికి శ్రీకృష్ణుని సలహా మేరకు ఈ వ్రతం ఆచరించాడు. అప్పటి నుంచి భీష్మ పంచక వ్రతం మోక్షసాధనకు మార్గంగా పరిగణించబడింది. పద్మ పురాణం మరియు గరుడ పురాణం ప్రకారం, ఈ రోజుల్లో చేసే వ్రతం, ఉపవాసం, దానధర్మాలు అనేక రెట్లు పుణ్యఫలాన్నిస్తాయి.
ఈ అయిదు రోజులు విశిష్టమైన పూజా విధానాలతో ఉంటాయి —
మొదటి రోజు: కమలం పుష్పం విష్ణుమూర్తి పాదాల వద్ద అర్పణ.
రెండవ రోజు: తులసీ వివాహం చేసి బిల్వపత్రం తొడలపై సమర్పణ.
మూడవ రోజు: విశ్వేశ్వర వ్రతం చేసి నాభికి గంధ విలేపనం.
నాలుగవ రోజు: మణికర్ణికా స్నానం చేసి మందార పుష్పాలతో భుజాల అలంకరణ.
ఐదవ రోజు: కార్తిక పూర్ణిమనాడు మాలతీ పుష్పాలతో శిరస్సున పూజ.
ఈ అయిదు రోజులు భక్తి, నియమం, ఉపవాసం ద్వారా మనసు, మాట, శరీరాన్ని పవిత్రం చేస్తాయి. భీష్మ పంచక వ్రతం ఆచరించినవారికి పాప విమోచనం, సదాశాంతి, పరమపదప్రాప్తి లభిస్తుందని విశ్వాసం.
