తిరుమల శ్రీవారి దర్శనం ముందు గాలిలో మారుమూలన హార్మోనియం స్వరాలు వినిపిస్తూ… “కౌసల్యా సుప్రజా రామ పూర్వా సంద్యా ప్రవర్తతే…” అనే మాటలు చెవుల్లో పడతాయి. ఈ క్షణం తిరుమలలో శ్రీవారి ఆలయం వద్ద అనుభవించిన ప్రతీ భక్తుడికీ గుర్తుంటుంది. ఈ పాటే “శ్రీ వేంకటేశ సుప్రభాతం”. కానీ ఈ అద్భుత గేయాన్ని రచించిన మహానుభావుడెవరో తెలుసా? ఆయన పేరు ప్రతివాది భయంకర అన్నన్ గారు. ఈ కథ ఒక పుణ్యాత్ముడి జీవితం, భక్తి మార్గంలో సాధించిన సాహసయాత్ర.
ప్రతివాది భయంకర అన్నన్ గారి పరిచయం
ప్రతివాది భయంకర అన్నన్ గారు 14వ శతాబ్దానికి చెందిన ఓ గొప్ప శ్రీ వైష్ణవ ఆచార్యుడు. ఆయన 1361 సం.లో జన్మించారు. ఈయన శ్రీరామానుజాచార్యుల అంశంగా భావించే మహానుభావుడు మనవాళ మాముని గారి శిష్యుడు కావడం విశేషం.
అన్నన్ గారు పేరు “ప్రతివాది భయంకర”గా ఉండటానికి ఒక ఆసక్తికరమైన కథ ఉంది. ఒకసారి తిరుపతిలో జరిగిన తాత్విక చర్చలో పాల్గొన్న అన్నన్, అత్యంత స్పష్టంగా, ధర్మసంధానంగా తన వాదనలు వ్యక్తపరిచి, ప్రత్యర్థిని స్తంభింపజేశారు. అప్పటినుండి “ప్రతివాది భయంకర!” అనే బిరుదుతో పిలవబడ్డారు. ఇది వారి ప్రతిభకు గుర్తింపుగా నిలిచింది.
శ్రీవారి సేవకు అంకితమైన జీవితం
అన్నన్ గారు స్వయంగా శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామిని అత్యంత భక్తితో సేవించేవారు. శిష్య పరంపరలో భగవంతుని మీద ఉన్న భక్తి, ఆచార విశ్వాసాలు అన్నన్ గారిలో నిగూఢంగా ప్రతిఫలించాయి.
ఆయనను మనవాళమాముని గారు తిరుమలకు పంపారు. “శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామివారి ఉత్థాపనానికి (మేల్కొలుపు కోసం) ఒక ప్రత్యేకమైన సుప్రభాతం రచించు” అని ఆదేశించారు. గురువు చెప్పినది దేవోక్తంగా భావించిన అన్నన్ తన జీవాన్ని ఆ రచనలో ఒడిసిపట్టారు.
సుప్రభాతం రచన – ఒక భక్తి కవిత్వ సాహసయాత్ర
అన్నన్ గారు నాలుగు భాగాలుగా ఈ గ్రంథాన్ని రచించారు:
- శ్రీ వేంకటేశ సుప్రభాతం – స్వామివారిని మేల్కొలిపే ప్రార్థన
- శ్రీ వేంకటేశ స్తోత్రం – ఆయన మహిమలను వర్ణించే శ్లోకాలు
- శ్రీ వేంకటేశ ప్రపత్తి – శరణాగతి భావంతో అంకితభావన
- శ్రీ వేంకటేశ మంగళాశాసనం – శుభాభినందన, మంగళగానం
ఈ రచనలన్నీ సంస్కృతంలో వ్రాయబడ్డాయి. అయితే వాటిలో ప్రతీ పదంలోనూ అపారమైన భక్తి, తత్త్వజ్ఞానం, భాషా పరిమళం, సంగీత లయ ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు:
“కౌసల్యా సుప్రజా రామ పూర్వా సంద్యా ప్రవర్తతే
ఉత్తిష్ఠ నారాయణ మూర్తే కార్తవ్యం దైవ మాహ్నికం”
ఈ శ్లోకం ద్వారా స్వామివారిని మేల్కొలిపే ప్రయత్నం చేయడం గమనార్హం. ఇది భగవంతునికి మానవీయ స్థితిని సమర్పించాలనే ఆత్మ సమర్పణ భావనను సూచిస్తుంది.
సంగీత సాహిత్య పరంగా అపూర్వ కళాఖండం
“శ్రీ వేంకటేశ సుప్రభాతం”ను ప్రతిరోజూ తెల్లవారుజామున తిరుమల ఆలయంలో ఆలపిస్తారు. ఇది భక్తుల మనసును కదిలించే విధంగా ఉంటుంది. ఈ శ్లోకాలలోని సంగీతపరమైన ధ్వని, అర్ధభరితమైన పద ప్రయోగాలు, ఉద్గార శైలిలో తలపెట్టిన మంత్రోచ్ఛారణ – ఇవన్నీ కలసి ఒక అపూర్వ అనుభూతిని కలిగిస్తాయి.
ఈ కృతికి అనంతర శతాబ్దాలలో ఎంతో ప్రాముఖ్యం ఏర్పడింది. అనేక సంగీతవేత్తలు ఈ సుప్రభాతాన్ని ఆలపించారు. ముఖ్యంగా బాలమురళీ కృష్ణ, ఎమ్.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి గారి rendition అయితే ఇంటివీధుల్లో భక్తిమయం నింపింది.
భక్తికి శ్రీకారం చుట్టే మార్గదర్శిని
ఈ సుప్రభాతంలో ఉన్న భవనాత్మకత, కవితాత్మకత భక్తులను శ్రీ వేంకటేశ్వరుని పాదాలవైపు లాక్కునెస్తుంది. ప్రతీ శ్లోకమూ ఒక సందేశాన్ని ఇవ్వడం విశేషం. ఉదాహరణకు:
“శ్రీశైల శిఖరంభోగా శంకరాచార్య సత్కథాః
శ్రుతీన్ శోభయితుం యాత్ర పర్యటంతి మునీశ్వరాః”
ఈ వాక్యం ద్వారా శంకరాచార్యుల వంటి ఋషుల పర్యటనలు కూడా తిరుమల మహిమను వ్యాప్తి చేసినట్టు తెలియజేస్తుంది.
మహానుభావుడి త్యాగానికి నివాళి
ప్రతివాది భయంకర అన్నన్ గారు తన జీవితాన్ని భగవద్భక్తికి అంకితం చేసిన వాడిగా చరిత్రలో నిలిచారు. ఆయన రచనల ద్వారా ఈనాటి భక్తులు శ్రీవారి సన్నిధిని చేరగలుగుతున్నారు. తిరుమలలో ప్రతి ఉదయం ఈ రచనతో ప్రారంభం కావడం అనేది కేవలం సంప్రదాయం కాదు – అది ఆధ్యాత్మిక మేల్కొలుపు.
ఈ సుప్రభాతాన్ని ఎందుకు ఆలకించాలి?
ఈ సుప్రభాతాన్ని ప్రతిరోజూ వినడం వల్ల:
- మనస్సు ప్రశాంతంగా మారుతుంది
- నెగటివ్ ఎనర్జీ తొలగిపోతుంది
- దైవ చింతన మొదలవుతుంది
- వేంకటేశ్వరుని అనుగ్రహం లభిస్తుంది
ఒకవేళ మీరు ఇంకా ఈ సుప్రభాతాన్ని ఉదయాన్నే ఆలకించకపోతే, రేపటి నుంచే ప్రారంభించండి. ప్రతివాది భయంకర అన్నన్ గారి ఆధ్యాత్మిక కృషికి ఇది మనమిచ్చే చిన్న అభివందనంగా ఉంటుంది.
