శివుడి మూడవ కంటిలో దాగిన పార్వతీ తత్త్వం… దాంపత్య బంధాలకు రక్షణగా నిలిచే పవిత్ర వ్రతం!
త్రిలోచన అంటే ఏమిటి?
“త్రిలోచన” అనే పదం సంస్కృతంలో “మూడు కన్నులు” అనే అర్థం. ముక్కంటి శివునికి చెందిన ఈ విశేష రూపాన్ని సూచించేందుకు “త్రిలోచనుడు” అనే పదం వాడతారు. రెండు భౌతిక కళ్ళతో పాటు, శివునికి ఉన్న మూడవ కంటి రూపం ఆయన జ్ఞానదృష్టిని, అంతర్గతమైన దివ్యశక్తిని సూచిస్తుంది.
పురాణాల ప్రకారం, ఈ మూడవ కన్ను త్రికాల జ్ఞానాన్ని, అహంకార సంహారాన్ని, ధర్మ స్థాపన శక్తిని కలిగి ఉంటుంది. అంతేకాదు, కొందరు సాధకులు ఈ మూడవ కంటిని పార్వతీ తత్త్వానికి ప్రతీకగా భావిస్తారు. అంటే శివుడిలో దాగిన ఆత్మశక్తి, శక్తిస్వరూపిణి పార్వతీదేవిని ఈ మూడవ కంటిలో పరోక్షంగా దర్శిస్తారు.
త్రిలోచనా అష్టమి ఎప్పుడు జరుపుకుంటారు?
దేశంలోని చాలా ప్రాంతాల్లో జ్యేష్ఠ మాసంలో బహుళ పక్ష అష్టమి రోజున త్రిలోచనా అష్టమి పర్వదినంగా జరుపుకుంటారు. 2025 సంవత్సరానికి ఇది జూన్ 19 గురువారం నాటికి వస్తోంది.
ఈ రోజున శివపార్వతులను పూజించడం వల్ల వివాహ బంధాలు బలపడతాయని, దాంపత్య జీవితం ఆనందంగా ఉంటుందని, అలాగే పుత్రప్రాప్తి, సుఖసంతోషాలు లభిస్తాయని పురాణ విశ్వాసం ఉంది.
వుని మూడవ కన్ను అంటే ఏమిటి?
పురాణాల్లో, శివుడు తన మూడవ కంటిని తెరిచి కామదేవుని దహనం చేసిన ఘట్టం అందరికీ తెలిసినది. అదే మూడవ కంటికి శక్తి, శాంతి, సంహారం అనే మూడు తత్త్వాలు దాగి ఉన్నాయి. ఈ మూడవ కన్ను భావప్రపంచంలో:
- జ్ఞానశక్తిని సూచిస్తుంది
- శక్తిస్వరూపిణి పార్వతిని సూచిస్తుంది
- మాయ, కామ, అహంకారాల నివారణను సూచిస్తుంది
కాబట్టే, ఈ ముక్కంటి స్వరూపాన్ని పూజించడం వల్ల మనలోని అజ్ఞానం తొలగి, శాంతి, బలము, ధైర్యము కలుగుతాయని నమ్మకం.
త్రిలోచనా గౌరీ వ్రత విశిష్టత:
త్రిలోచన గౌరీ వ్రతం అనేది దంపతులు లేదా వివాహానికి సిద్ధమైన యువతులు ఆచరించే పవిత్రమైన వ్రతం. ఈ వ్రతం ముఖ్యంగా మూడవ కన్నులో దాగిన ఆధ్యాత్మిక తత్త్వానికి అంకితం. ఈ వ్రతం ద్వారా దంపతులు తమ దాంపత్య జీవితం లో:
- ప్రేమాభివృద్ధి
- పరస్పర అవగాహన
- సంతాన లాభం
- సంసార బంధం బలపడేలా కోరుతారు
త్రిలోచన పూజలో చేసే మూడు ముఖ్యమైన ఆచారాలు:
శివాభిషేకం:
పవిత్ర జలాలతో, పంచామృతాలతో, శివలింగాన్ని అభిషేకించడం.
ఈ అభిషేకం శరీరం, మనస్సు, ఆత్మని పవిత్రం చేస్తుంది. శివుని మహిమతో రోగాలు, దుస్థితులు తొలగుతాయని నమ్మకం.
శివ పార్వతుల పూజ:
శివుడితో పాటు పార్వతీదేవిని కూడా పూజిస్తారు. ఉమా మహేశ్వర పూజగా దీనిని గుర్తిస్తారు.
పూజలో:
- పుష్పార్చన
- శివాష్టోత్తర నామావళి
- శివ పార్వతుల కల్యాణ ఘట్టాల పఠనం
- మంగళ హారతి
ఉమా శివాగ్ని పూజ:
పార్వతీదేవి స్వయంగా తపస్సు చేసి శివునిని పొందిన పురాణ ఘట్టానికి స్మరణగా ఈ పూజ చేస్తారు. ఇందులో మూడు దీపాలు వెలిగించి శక్తిశివుని మధ్య కలయికను ఆరాధిస్తారు.
వివాహమైనవాళ్లకి ఎందుకు కీలకం?
త్రిలోచన వ్రతాన్ని అనుసరించడం వల్ల దాంపత్యంలో అవగాహన, స్నేహం, ఆధ్యాత్మిక అనుసంధానం పెరుగుతాయని విశ్వాసం ఉంది. ప్రత్యేకించి ఈ రోజు:
- భర్తకు భార్య మంగళకాంక్షలు తెలపడం
- భార్యకు భర్త విశ్వాసాన్ని పెంపొందించడం
ఈ రెండు దిశలలో పరస్పర బలమైన బంధం ఏర్పడుతుంది.
పురాణాల్లో త్రిలోచన కథలు:
పురాణాంశంగా త్రిలోచనమైన శివుడు మాయను నాశనం చేసి ధర్మాన్ని స్థాపించాడనే సందర్భం శివపురాణం మరియు కోశలఖండం లో కనిపిస్తుంది.
ఒక దానిలో —
శివుడు కామదేవుని దహనం చేసిన వెంటనే పార్వతీదేవి శాంతమయ శక్తిగా శివుని లోనికి ప్రవేశించి మూడవ కంటిలో చోటు చేసుకుందనే విశ్వాసం ఉంది. అందుకే ఆ కన్ను శివునికి శాంతి, ప్రేమ, జ్ఞానాన్ని ఇచ్చే తరువాత జన్మలోనైనా కలయికకు కారణమయ్యే శక్తిగా భావిస్తారు.
త్రిలోచన పూజ విధానం:
- ఉదయం బ్రహ్మముహూర్తంలో లేచి, స్నానం చేసి శుద్ధంగా ఉండాలి
- శివ లింగం లేకపోతే శివుడి చిత్రపటాన్ని మూడో కన్ను ఉండేలా చూసుకొని పూజాగదిలో ఉంచాలి
- శివాభిషేకం అనంతరం పార్వతీదేవి పూజ
- శివ పార్వతుల కల్యాణ ఘట్టాలను పఠించాలి
- భర్తతో లేదా భవిష్యత్తు భాగస్వామికి మంగళాశయాలతో దీపారాధన చేయాలి
- చివరగా, పంచామృత ప్రాసాదాన్ని అందరికీ పంచాలి
త్రిలోచనా అష్టమి – సంబంధిత ముఖ్యమైన అంశాలు:
| అంశం | విశేషం |
|---|---|
| మాసం | జ్యేష్ఠ మాసం |
| తిథి | బహుళ అష్టమి |
| గ్రహ ప్రభావం | చంద్రుడు & శుక్రుడు (శక్తి, ప్రేమకు సంబంధించి) |
| పూజ ఫలితాలు | దాంపత్య సుఖం, సంతాన ప్రాప్తి, శాంతి |
త్రిలోచనా అష్టమి అనేది కేవలం ఒక సాధారణ పండుగ కాదుకదా…
ఇది మన వ్యక్తిత్వంలో శక్తి-శివ తత్త్వాల సమన్వయానికి సంకేతం.
ఇది మనలోని మూడవ కన్నును – జ్ఞాన, ప్రేమ, ధర్మ కంటిని – తెరచే రోజు.
ఈ రోజు శివపార్వతులను పూజిస్తూ, జీవితాన్ని శాంతి, ప్రేమ, భక్తి అనే మూడు కన్నులతో చూస్తే – మీరు వెలుగు బాటలో అడుగుపెడతారు.
