భారతదేశంలోని అత్యంత పవిత్రమైన చారిత్రాత్మక క్షేత్రాలలో జగన్నాథ పూరి అత్యంత ప్రాముఖ్యత కలిగినది. ఒడిషా రాష్ట్రంలోని పూరీ నగరంలో సముద్రతీరాన వెలసిన ఈ ఆలయం ప్రపంచవ్యాప్తంగా భక్తుల మనసులను ఆకట్టుకుంటోంది. శ్రీ కృష్ణుడు జగన్నాథుడిగా, ఆయన అన్నయ్య బలరాముడు మరియు చెల్లెలు సుభద్రమ్మలతో కలిసి వెలసిన ఈ దేవాలయం ఎన్నో రహస్యాలను, అద్భుతాల్ని కలిగి ఉంది.
ఈ ఆలయంలో జరిగే రథయాత్ర, గర్భగుడిలోని దైవమూర్తుల మార్పిడి (నబకలేబర) వంటి అంశాలు మాత్రమే కాక, ఒక అత్యంత ఆశ్చర్యకరమైన అంశం ఇంకా భక్తులను ఆశ్చర్యపరుస్తుంది. అదే ఏమిటంటే – ఈ ఆలయ శిఖరానికి నీడ ఉండదు, అంటే భూమిపై అది పడదు. ఇది శబ్దప్రపంచానికి కాక, శిల్పకళలోనూ ఆధ్యాత్మికతలోనూ గొప్ప మర్మంగా నిలిచింది.
జగన్నాథ ఆలయానికి నీడ ఎందుకు కనిపించదు?
ఈ ప్రశ్నకు ఇప్పటివరకు ఖచ్చితమైన శాస్త్రీయ సమాధానం దొరకలేదు. కానీ ప్రజల నమ్మకం, శాస్త్రజ్ఞుల ఊహలు, ఆర్కిటెక్చరల్ విశ్లేషణలు ఒకటికి మించిన ఒకటిగా ఉన్నాయి.
1. భక్తుల నమ్మకం – ఇది దైవిక శక్తి:
భక్తుల నమ్మకమేమిటంటే –
జగన్నాథ స్వయంగా దేవుడు. ఆయన ఆలయం మానవ నిర్మాణం కాదు – దైవ నిర్మాణం. అందుకే, ఈ ఆలయానికి మామూలు శారీరక లక్షణాలు వర్తించవు. ఆలయం అతి ప్రాచీనమైనది. దాని నీడ భూమిపై పడకపోవడం అంటే అది ఆ దేవుని మహిమ అని వారు నమ్ముతారు. దీనిని ‘దైవిక అద్భుతం’గా కొలుస్తారు.
2. శాస్త్రీయ కోణం – నిర్మాణంలోనే రహస్యముంది:
కొంతమంది ఆర్కిటెక్చర్, గమన శాస్త్ర నిపుణులు ఇలా చెబుతారు:
పూరీ జగన్నాథ ఆలయం ఇటు తూర్పునుంచి పడమట దిశలో నిర్మించబడింది. ఉదయాన్నే సూర్యోదయం దగ్గర నుంచీ, సాయంత్రం వరకు సూర్యకిరణాలు ఆలయం పై భాగాన పడే విధంగా ప్లాన్ చేసారు.
- ఆలయ శిఖరం (గోపురం)ను శిల్పకళా నిపుణులు అద్భుతంగా డిజైన్ చేశారు.
- శిఖరపు ఆకారాన్ని, దాని కోణాన్ని చూసినప్పుడు… సూర్యకాంతి ఎప్పటికీ నేరుగా నేలపై ఆలయం నీడను పడకుండా చేస్తుంది.
- అంటే నీడ ఏర్పడుతుంది, కానీ అది భూమిపై పడకుండా, ఆలయం నిర్మాణం మీదే ఉంటుంది.
- అలా కావడంతో భక్తులకు ఆలయానికి నీడే లేదనిపిస్తుంది.
అయితే వాస్తవానికి నీడ ఉందా లేదా?
పూరీ ఆలయానికి నీడ అసలు లేకపోవడం కాదు. నీడ ఏర్పడుతుంది. కానీ అది అత్యంత సూక్ష్మంగా, ఆలయ గోడల మీదే పడే విధంగా ఉంది. కాబట్టి భక్తులకు, సాధారణ పర్యాటకులకు అది కనిపించదు. నేలపై నీడ ఉండకపోవడం వల్లే చాలామంది దీన్ని అనిర్వచనీయ దైవిక ఘట్టంగా భావిస్తున్నారు.
ఈ నిర్మాణం శిల్పకళకు ప్రతీక:
- జగన్నాథ పూరి ఆలయం కేవలం భక్తుల హృదయాల్లోనే కాదు… ఇంజనీరింగ్, శాస్త్రజ్ఞాన రంగాల్లోనూ ఆదర్శంగా నిలిచింది.
- పూర్వకాలంలో కంప్యూటర్లు, సాఫ్ట్‌వేర్, 3D మోడలింగ్ లేకుండా, కేవలం దిశ, కాలం, సూర్యోదయ-అస్తమయాలను గమనించి అలాంటి అద్భుత నిర్మాణం చేయడం గొప్ప విషయం.
- ఇలాంటి నిర్మాణాల ద్వారా పురాతన భారత శిల్పశాస్త్రానికి సంబంధించిన విలక్షణత స్పష్టమవుతుంది.
ఆలయ నిర్మాణ శైలి ప్రత్యేకతలు:
- జగన్నాథ పూరి ఆలయం 11వ శతాబ్దంలో నిర్మించబడింది.
- శ్రీచోదగంగ దేవుడు దీనిని నిర్మించాడని చరిత్ర చెబుతోంది.
- గోపురం ఎత్తు సుమారు 65 మీటర్ల వరకు ఉంటుంది.
- ఈ నిర్మాణంలో గ్రావిటీ సెంటర్, దిశ, కోణాలు అన్ని అత్యంత ఖచ్చితంగా అమలుచేయబడ్డాయి.
- గాలి, శబ్దం, నీడల వంటి అంశాలపై దృష్టి పెట్టి రూపొందించారన్నమాట.
మరో విశేషం – గాలి మరియు ధ్వని కూడా రహస్యమే
- జగన్నాథ ఆలయ ప్రాంగణంలో మీరు నిలబడినప్పుడు బయట సముద్రం గర్జన విన్నా, ఆలయంలోకి ప్రవేశించిన వెంటనే ఆ ధ్వని పూర్తిగా మాయమవుతుంది.
- ఆలయం నుంచి బయటకు వచ్చిన వెంటనే మళ్ళీ గాలి శబ్దం వినిపిస్తుంది. ఇది కూడా ఆలయ నిర్మాణంలో ఉన్న శబ్ద వ్యత్యాస నిర్మాణ శైలికి నిదర్శనం.
పూరీ జగన్నాథ ఆలయం నీడ రహస్యం కేవలం శారీరక నీడ గురించి మాత్రమే కాదు… అది మన నమ్మకాలపై ప్రభావం చూపే ఆధ్యాత్మిక నీడ, మన ఊహల దాటి ఉండే శిల్పశాస్త్రం. ఇది దేవుని మహిమ, మానవ జ్ఞానానికి మించి ఉన్న శక్తి యొక్క ఆధారం.
భక్తుల నమ్మకం ప్రకారం… జగన్నాథుడి ఆలయానికి నీడ ఉండదు అంటే అది దైవం యొక్క నిరంతర అక్షయ ఉనికి, అవధులకతీతమైన ఆధ్యాత్మికత అనే సందేశాన్ని ఇస్తుంది.
పూరీ జగన్నాథ ఆలయానికి భూమిపై నీడ కనిపించదు.
శాస్త్రీయంగా: సూర్యకాంతి ఆలయం మీదే పడేలా నిర్మాణం.
భక్తుల నమ్మకం: ఇది దేవుని అద్భుత శక్తి.
శిల్పకళలో గొప్ప శాస్త్రీయ ఆచరణ.
ఆలయం నిర్మాణ శైలి ప్రపంచంలో అద్భుతమైనది.
