ఆర్బీఐ షాకింగ్‌ న్యూస్ః 37 శాతం పెరిగిన 500 రూపాయల నకిలీ నోట్లు

డిజిటల్‌ కరెన్సీకి సంబంధించి ఆర్బీఐ వార్షిక నివేదికను విడుదల చేసింది. దేశవ్యాప్తంగా 2వేలు, 500, 200 నోట్లతో పాటు చిన్న కరెన్సీ నోట్లు ఎన్ని నకిలీవి ఉన్నాయి…తదితర విషయాలను ఆర్బీఐ తన వార్షిక నివేదికలో పేర్కొన్నది.

ఆర్‌బీఐ 2024–25 వార్షిక నివేదిక: ప్రధానాంశాలు

నకిలీ నోట్ల పెరుగుదల

• ₹500 నకిలీ నోట్లు:
  • 37.3% పెరుగుదల నమోదైంది.
  • 1.18 లక్షల నకిలీ నోట్లు విలువ ₹5.88 కోట్లు గా గుర్తింపు.
  • 2023–24లో: 85,711 నోట్లు, విలువ ₹4.28 కోట్లు.
• ₹200 నకిలీ నోట్లు:
  • 13.9% పెరిగినట్లు నివేదిక తెలిపింది.
  • మొత్తం విలువ ₹65.32 లక్షలు (2023–24లో ₹57.34 లక్షలు).
• ఇతర చిన్న నోట్లలో పెరుగుదల:
  • ₹10: ↑ 32.3%
  • ₹20: ↑ 14%
  • ₹50: ↑ 21.8%
  • ₹100: ↑ 23%
• ₹2,000 నకిలీ నోట్లు:
  • 86.52% తక్కువగా నమోదు.
  • 2024–25లో 3,508 నోట్లు మాత్రమే (2023–24లో 26,035).
• మొత్తం నకిలీ నోట్లు:
  • 2024–25లో 2.17 లక్షలు, 2023–24లో 2.22 లక్షలు.
• గుర్తించిన వేదికలు:
  • 95.3% బ్యాంకుల ద్వారా గుర్తింపు
  • 4.7% ఆర్‌బీఐ ద్వారా గుర్తింపు

నోట్ల ప్రసారం స్థితిగతులు

• ప్రసారంలో ఉన్న నోట్ల విలువ:
  • విలువలో 6% వృద్ధి
  • పరిమాణంలో 5.6% వృద్ధి
• ₹500 నోట్ల ప్రాముఖ్యత:
  • మొత్తం విలువలో 86% వాటా
  • మొత్తం నోట్లలో 40.9% వాటా
• ₹10 నోట్లు:
  • పరిమాణంలో 16.4% వాటాతో రెండవ స్థానంలో
• చిన్న నోట్లు (₹10, ₹20, ₹50):
  • కలిపి మొత్తం నోట్లలో 31.7% వాటా

🪙 డిజిటల్ రూపాయి (CBDC) వృద్ధి

• CBDC విలువ:
  • మార్చి 2024లో ₹234 కోట్లు నుండి మార్చి 2025లో ₹1,016 కోట్లుకు పెరుగుదల
• CBDC పైలట్‌లు:
  • 2022 నవంబర్లో మొదటి ప్రయోగం (హోల్సేల్ → రిటైల్)
  • ఇప్పుడు అంతర్జాతీయ చెల్లింపులు (క్రాస్‌బోర్డర్ పేమెంట్స్) పై దృష్టి
• ప్రధాన లక్ష్యాలు:
  • చెల్లింపుల్లో వేగం, పారదర్శకత, దక్షత పెంపు
  • బిట్‌కాయిన్ వంటి నాన్-ఫియట్ కరెన్సీకి ప్రత్యామ్నాయం
• పైలట్ ప్రాజెక్టులు:
  • బైలాటరల్ (రెండు దేశాల మధ్య) మల్టిలాటరల్ (బహుళ దేశాల మధ్య) ప్రయోగాలు
  • టెక్నికల్ అంశాలు, రోడ్‌మ్యాప్, వినియోగాలు పై పురోగతి