హిందూ సనాతన సంప్రదాయంలో ఏకాదశి వ్రతానికి ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. ప్రతి ఏకాదశికి వేర్వేరు పేర్లు, ప్రత్యేకమైన కథలు ఉంటాయి. భక్తులు విశ్వాసంతో ఆచరించే ఈరోజు పరివర్తిని ఏకాదశి. దీనినే పార్శ్వ ఏకాదశి, వామన ఏకాదశి, జయంతి ఏకాదశి అని కూడా పిలుస్తారు.
దక్షిణాయనంలో ఈ ఏకాదశి ప్రాధాన్యం
చాతుర్మాస్య వ్రతకాలంలో వచ్చే ఈ పరివర్తిని ఏకాదశి అత్యంత పవిత్రమైనది. దేవతలకు రాత్రి కాలం అని భావించే దక్షిణాయనంలో, భగవానుడు నిద్రాసమాధిలో ఉంటాడు. భక్తుల నమ్మకమేమిటంటే, ఈరోజు విష్ణుమూర్తి తన నిద్రలో ఎడమవైపు నుండి కుడివైపు తిరుగుతాడు. ఈ పరివర్తనమే ఈ ఏకాదశి పేరుకి కారణమైంది. అందుకే దీనిని పార్శ్వ పరివర్తన ఏకాదశి అని అంటారు.
వామన అవతార సంబంధం
ఈ ఏకాదశి రోజున శ్రీమహావిష్ణువు వామన రూపంలో మహాబలిచక్రవర్తిని జయించాడు. ఆ జయంతో సంబంధం ఉండటం వలన దీనిని వామన ఏకాదశి లేదా జయంతి ఏకాదశి అని కూడా వ్యవహరిస్తారు. వామనావతార కధనం ఈ ఏకాదశికి గాఢ సంబంధమున్నదని పురాణాలు పేర్కొన్నాయి.
పరివర్తిని ఏకాదశి రోజున వర్జనీయాలు
- అన్నం, తృణధాన్యాలు తినకూడదు
- ఏకాదశి ఉపవాసంలో అన్నం, ముఖ్యంగా బియ్యం తినడం పాపకార్యం అని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.
- బియ్యం తింటే పాపం రెట్టింపు అవుతుందని విశ్వాసం.
- మద్యపానం, మాంసాహారం వర్జ్యం
- మాంసం, చేపలు, గుడ్లు, మద్యపాన పదార్థాలు పూర్తిగా నిషిద్ధం.
- ఇవి తీసుకోవడం వల్ల వ్రతం ఫలితం నశిస్తుంది.
- కోపం, వాగ్వాదం చేయకూడదు
- ఈరోజు మనసు ప్రశాంతంగా ఉంచుకోవాలి.
- కోపం, వాగ్వాదం, అబద్ధం మాట్లాడటం పుణ్యాన్ని తగ్గిస్తాయి.
- అలసట, నిద్రాసక్తి ఎక్కువగా వద్దు
- ఎక్కువగా నిద్రపోవడం, స్తబ్ధతలో ఉండడం ఏకాదశి వ్రతానికి అనుకూలం కాదు.
- భగవంతుని ధ్యానం, పారాయణంలో గడపాలి.
- ద్వాదశి పారణ సమయానికి ముందు ఆహారం తినకూడదు
- హరివాసర సమయం ముగిసే వరకు పారణ చేయకూడదు.
- ఈ నియమం తప్పితే ఉపవాసం పుణ్యం తగ్గిపోతుంది.
- తమసిక ఆహారం వద్దు
- ఉల్లి, వెల్లుల్లి, మసాలా పదార్థాలు, కారం ఎక్కువగా ఉన్న ఆహారం తీసుకోవకూడదు.
- అశుచిగా ఉండకూడదు
- స్నానం చేయకపోవడం, శుభ్రత పాటించకపోవడం అనర్థకరం.
- ఏకాదశి రోజున శరీర, మనసు శుద్ధితో ఉండాలి.
- వ్యర్థమైన పనులు వద్దు
- జూదం, వ్యసనాలు, అనవసరమైన సుఖాలు అన్వేషించడం, ఎక్కువగా భౌతిక విషయాలలో మునిగిపోవడం వర్జ్యం.
ద్వాదశి పారణ నియమాలు
ఏకాదశి వ్రతం చేసే వారు, ద్వాదశి పారణను తప్పక శాస్త్రోక్తంగా చేయాలి.
- రేపు ద్వాదశి హరివాసరం ఉదయం 10:18 వరకు ఉంటుంది.
- హరివాసరం కొనసాగుతున్న సమయంలో పారణ చేయకూడదు.
- కాబట్టి రేపు ఉదయం 01:29 నుండి 03:58 మధ్యలో పారణ చేయాలి.
- ద్వాదశి పారణలో పాలు లేదా పాలతో చేసిన పదార్థాలు తినకూడదనే ఆచారం ఉంది.
భక్తుల విశ్వాసం – పుణ్య ఫలితాలు
ఈ ఏకాదశి రోజున ఉపవాసం పాటించినవారు:
- పాప విమోచనం పొందుతారు.
- అనారోగ్య భయాలు దరిచేరవు.
- కుటుంబంలో శాంతి, సంపద కలుగుతాయి.
- ముఖ్యంగా, భగవానుడి అనుగ్రహం ఎప్పటికీ ఉంటుందని శ్రద్ధ.
శాస్త్రోక్త కథనం
పద్మ పురాణం, భవిష్యత్త పురాణం వంటి గ్రంథాలలో పరివర్తిని ఏకాదశి గురించి విస్తృతంగా వర్ణించబడింది. వామనుడు మహాబలిని జయించి మూడు అడుగుల భూమి అడిగిన రోజు ఇదేనని కొందరు పండితులు పేర్కొన్నారు. మహాబలి యొక్క దానగుణం, విష్ణుమూర్తి వామన రూపం, మరియు ధర్మాన్ని స్థాపించిన ఘట్టం ఈ ఏకాదశికి సంబంధమైందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.
మొత్తానికి, ఈరోజు పరివర్తిని ఏకాదశి వ్రతం చేసేవారు భక్తితో ఉపవాసం పాటించి, భగవంతుని కీర్తనలు పాడి, జపం చేసి, రేపు శాస్త్రోక్తంగా పారణ చేయడం ద్వారా సర్వ పాప విమోచనం పొంది, పుణ్యప్రాప్తి సాధిస్తారని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.
