దసరా నవరాత్రులు హిందూ ధర్మంలో అత్యంత పవిత్రమైన పర్వదినాలలో ఒకటి. ఆశ్వయుజ శుద్ధ పాడ్యమి నుంచి విజయదశమి వరకు తొమ్మిది రోజులపాటు దుర్గాదేవిని వివిధ రూపాలలో పూజించడం సంప్రదాయంగా జరుగుతుంది. ఈ నవరాత్రుల వెనుక ఉన్న ఆధ్యాత్మిక రహస్యం, తొమ్మిది అలంకరణల ప్రాముఖ్యత మనసును దైవత్వం వైపు మలుస్తాయి.
తొమ్మిది రోజులు అమ్మవారిని ఎందుకు పూజిస్తారు?
నవరాత్రుల్లో తొమ్మిది రోజులు మూల శక్తి రూపమైన దుర్గాదేవిని తొమ్మిది రూపాలలో ఆరాధిస్తారు. ఈ తొమ్మిది రోజుల పూజలో మొదటి మూడు రోజులు దుర్గాకి అంకితం అవుతాయి. ఈ కాలంలో భక్తులు తమలోని దుష్ప్రవర్తనలను, నెగటివ్ ఆలోచనలను తొలగించుకోవడానికి దుర్గాదేవిని ప్రార్థిస్తారు.
తరువాతి మూడు రోజులు లక్ష్మీదేవికి అంకితం. ఇవి భౌతిక, ఆధ్యాత్మిక సంపదలు, ఐశ్వర్యం, సౌభాగ్యం కోసం ప్రార్థించే రోజులు.
చివరి మూడు రోజులు సరస్వతీదేవికి అంకితం. ఇవి జ్ఞానం, విద్య, ఆధ్యాత్మికతను అందించే రోజులు. ఈ విధంగా తొమ్మిది రోజుల పూజ ఒక సాధకుడిని ఆత్మశుద్ధి నుంచి జ్ఞానప్రాప్తి దిశగా నడిపిస్తుంది.
తొమ్మిది అలంకరణల రహస్యం
నవరాత్రుల్లో అమ్మవారిని రోజూ వేర్వేరు అలంకరణలతో ఆరాధించడం ఆనవాయితీ. ప్రతి అలంకరణ ఒక్కో తత్త్వాన్ని, ఒక్కో దైవశక్తిని సూచిస్తుంది.
- మొదటి రోజు శైలపుత్రి రూపంలో భక్తి స్థిరత్వాన్ని బోధిస్తుంది.
- రెండవ రోజు బ్రహ్మచారిణి రూపంలో తపస్సు, ఆత్మనిగ్రహం ప్రాముఖ్యతను నేర్పుతుంది.
- మూడవ రోజు చంద్రఘంట రూపంలో శక్తి, ధైర్యం ప్రదర్శిస్తుంది.
- నాలుగవ రోజు కూష్మాండ రూపంలో సృష్టిశక్తి వైభవాన్ని తెలియజేస్తుంది.
- ఐదవ రోజు స్కందమాత రూపంలో తల్లితనానికి ప్రతీకగా నిలుస్తుంది.
- ఆరవ రోజు కాత్యాయనీ రూపంలో ధర్మరక్షణకు శక్తి ప్రదర్శిస్తుంది.
- ఏడవ రోజు కాలరాత్రి రూపంలో చెడును సంహరించే శక్తిని సూచిస్తుంది.
- ఎనిమిదవ రోజు మహాగౌరి రూపంలో పవిత్రత, కరుణ ప్రబోధిస్తుంది.
- తొమ్మిదవ రోజు సిద్ధిదాత్రి రూపంలో భక్తుడికి జ్ఞానాన్ని, సిద్ధిని అనుగ్రహిస్తుంది.
ఈ తొమ్మిది అలంకరణల వెనుక భావం ఏమిటంటే – మానవుడు జీవితంలో ముందుకు సాగేందుకు శక్తి, సంపద, జ్ఞానం అనే మూడు మూలస్థంబాలు అవసరం. వీటిని అమ్మవారి రూపాల ద్వారా భక్తుడు ఆరాధించి పొందుతాడు.
ఆధ్యాత్మిక రహస్యం
నవరాత్రులు కేవలం పూజల కోసమే కాదు, మనసు-మనం-మాయా అనే మూడు స్థాయిలను శుద్ధి చేసుకునే కాలం.
- దుర్గాపూజ మనలోని దౌర్బల్యాలను తొలగిస్తుంది.
- లక్ష్మీపూజ మనకు ధర్మబద్ధమైన సంపద, ఆనందం ఇస్తుంది.
- సరస్వతీపూజ జ్ఞానం, వివేకం ప్రసాదిస్తుంది.
మొత్తానికి నవరాత్రి తొమ్మిది రోజులు ఒక ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణం. ఆత్మ శుద్ధి, శక్తి సాధన, జ్ఞానప్రాప్తి అనే మూడు దశల్లో భక్తుడు సాగిపోతాడు. చివరగా విజయదశమి రోజున, చెడుపై మేలుకు సంకేతంగా పండుగను జరుపుకుంటారు.
దసరా నవరాత్రుల అసలు రహస్యం – అమ్మవారిని పూజించడం ద్వారా మనలోని దైవత్వాన్ని మేల్కొలపడం, మనసును శుద్ధి చేసుకోవడం, జీవితాన్ని ధర్మమార్గంలో నడిపించుకోవడం.
