పూణేలోని సోమ్వర్ పేట్ జిల్లాలో, నజగిరి నదీ తీరంలో అమర్చబడిన త్రిసూంద్ గణపతి ఆలయం, లేదా త్రిశూండ్య మయూరేశ్వర్ గణపతి మందిరం, గణేశ భక్తులకు ఒక పవిత్రమైన క్షేత్రం. ఈ ఆలయం మూడు తొండాలు కలిగిన అరుదైన గణపతి విగ్రహంతో ప్రసిద్ధి చెందింది, దీని వల్లే దీనికి “త్రిసూంద్” అనే పేరు వచ్చింది. చిన్నదైనా అత్యంత అందమైన ఈ ఆలయం, భక్తుల హృదయాలను ఆకర్షిస్తుంది. గర్భగుడిలో కొలువైన గణపతి విగ్రహం మూడు తొండాలు, ఆరు చేతులతో, నెమలిని వాహనంగా చేసుకుని ఆసీనుడై ఉంటాడు, ఇది భారతదేశంలో ఎక్కడా కనిపించని అసాధారణ రూపం.
ఆలయ నిర్మాణం మరియు చరిత్ర
ఈ ఆలయ నిర్మాణం 1754లో ఇండోర్ సమీపంలోని ధంపూర్కు చెందిన భీమ్జిగిరి గోసావి అనే గణపతి భక్తుడు ప్రారంభించాడు. సుమారు 16 సంవత్సరాల కఠిన పరిశ్రమ తర్వాత, 1770లో గణపతి విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠించారు. ఈ ఆలయం రాజస్థానీ, మాల్వా, మరియు దక్షిణ భారత నిర్మాణ శైలుల సమ్మేళనంగా, దక్కన్ రాతి బసాల్ట్తో నిర్మితమైంది. గర్భగుడి గోడలపై సంస్కృతం, పర్షియన్ భాషలలో శాసనాలు, భగవద్గీత శ్లోకాలు చెక్కబడి ఉన్నాయి, ఇవి ఆలయానికి చారిత్రక మరియు సాంస్కృతిక విలువను జోడిస్తాయి.
ఆలయ లక్షణాలు
ఆలయం ఎత్తైన వేదికపై నిర్మితమై, దానికి చేరుకోవడానికి మెట్లు ఉన్నాయి. ప్రవేశ ద్వారం వద్ద చిన్న ప్రాంగణం ఉంది, దాని చుట్టూ ద్వారపాలకుల విగ్రహాలు అత్యంత కళాత్మకంగా చెక్కబడి ఉంటాయి. ఆలయ ప్రాంగణంలో దేవతలు, ఏనుగులు, గుర్రాలు, ఇతర జంతువుల శిల్పాలు ఆకర్షణీయంగా కనిపిస్తాయి. వీటిలో ఒక గోడపై అమెరికన్ సైనికుడు ఖడ్గ మృగాన్ని ఇనప చైనులతో కడుతున్న శిల్పం ఉంది, ఇది భారతదేశంలో ఎక్కడా కనిపించని ప్రత్యేక శిల్పం.
ఆలయం క్రింద భాగంలో ఒక కొలను ఉంది, ఇది ఏడాది పొడవునా నీటితో నిండి ఉంటుంది. అయితే, గురుపూర్ణిమ రోజున ఈ కొలనులోని నీటిని తీసి, పొడిగా ఉంచి, ఆలయ నిర్మాణకర్త అయిన మహంత్ శ్రీ దత్తగురు గోసావి మహారాజ్ సమాధికి ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఈ సమాధి విగ్రహం క్రింద ఉన్న గదిలో ఉంది, ఇది ఆలయానికి మరింత పవిత్రతను జోడిస్తుంది.
ఆలయం యొక్క ప్రత్యేకత
త్రిసూంద్ గణపతి ఆలయం దాని అరుదైన విగ్రహం, నిర్మాణ శైలి, మరియు శాసనాల వల్ల ప్రపంచవ్యాప్తంగా భక్తులను ఆకర్షిస్తుంది. మూడు తొండాలు, ఆరు చేతులతో నెమలి వాహనంపై ఆసీనుడైన గణపతి రూపం భక్తులకు అపూర్వమైన దర్శనాన్ని అందిస్తుంది. ఆలయం చిన్నదైనప్పటికీ, దాని శిల్పకళ, చారిత్రక విశిష్టత, మరియు ఆధ్యాత్మిక వాతావరణం దీనిని ఒక ప్రముఖ గణేశ క్షేత్రంగా నిలిపాయి.
ఈ ఆలయం సందర్శించే భక్తులు గణపతి దర్శనంతో పాటు, ఆలయం యొక్క చారిత్రక, సాంస్కృతిక విశేషాలను కూడా ఆస్వాదిస్తారు. గురుపూర్ణిమ సందర్భంగా నిర్వహించే పూజలు, ఆలయ నిర్మాణకర్తకు అంకితం చేయబడిన ఆచారాలు ఈ క్షేత్రానికి మరింత ప్రాముఖ్యతను జోడిస్తాయి.