హిందూ సంప్రదాయంలో వివాహం జరిగింది అని చెప్పడానికి మంగళసూత్రం ప్రధానమైనది. వివాహిత మహిళలు మెడలో తప్పనిసరిగా మంగళసూత్రాన్ని ధరిస్తారు. ఇది కేవలం ఆభరణం మాత్రమే కాదు, భార్య భర్తల మధ్య ఉన్న పవిత్రమైన బంధానికి, నమ్మకానికి, ప్రేమకు చిహ్నంగా చెబుతారు. ఇక మంగళసూత్రంలో తప్పనిసరిగా కొన్ని వస్తువులను ఉంచాలని పండితులు చెబుతున్నారు. మంగళసూత్రంలో వినియోగించే ప్రతి వస్తువు వెనుక ఒక ఆధ్యాత్మిక, సాంస్కృతిక, సామాజిక ఔచిత్యం ఉంటుంది. ఈ వాస్తువులను, వాటి ప్రాముఖ్యతను, వాటి చుట్టూ ఉన్న కథలను వివరంగా తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేద్దాం.
మంగళసూత్రంలో ప్రధాన వస్తువులు:
పసుపు దారం (పసుపు రంగు దారం):
పసుపు దారం మంగళసూత్రంలో ప్రధాన భాగం. పసుపు రంగు హిందూ సంప్రదాయంలో శుభప్రదం, పవిత్రతకు చిహ్నం. ఇది సంతోషం, శ్రేయస్సు, ఆధ్యాత్మిక శుద్ధతను సూచిస్తుంది. సాంప్రదాయంలో, పసుపు దారాన్ని పవిత్రమైన పసుపు రంగులో ముంచి, దానిని మంత్రాలతో పవిత్రం చేస్తారు. పెళ్లి సమయంలో భర్త ఈ దారాన్ని భార్య మెడలో కడతాడు. ఇది వారి జీవిత బంధానికి సంకేతం. కొన్ని ప్రాంతాల్లో, ఈ దారాన్ని కొన్ని సంవత్సరాల తర్వాత బంగారు గొలుసుతో మార్చుతారు, కానీ పసుపు దారం యొక్క ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత ఎప్పటికీ మారదు.
మంగళసూత్ర బంగారు పెండెంట్ (తాయెత్తు లేదా సూత్రం):
మంగళసూత్రంలో బంగారు పెండెంట్ లేదా తాయెత్తు అనేది ఒక ప్రత్యేక ఆభరణం, ఇది సాధారణంగా బంగారంతో తయారు చేయబడుతుంది. ఇది వివాహ బంధం యొక్క శాశ్వతత్వాన్ని, శ్రేయస్సును సూచిస్తుంది. బంగారు పెండెంట్ రూపకల్పన ప్రాంతాన్ని బట్టి మారుతుంది. దక్షిణ భారతదేశంలో, ఇది సాధారణంగా రెండు బంగారు డిస్కులను (వట్టి) కలిగి ఉంటుంది, ఇవి భార్యాభర్తల ఐక్యతను సూచిస్తాయి. కొన్ని ప్రాంతాల్లో, ఈ పెండెంట్‌లో లక్ష్మీదేవి, శివపార్వతులు లేదా ఇతర దైవిక చిహ్నాలు చెక్కబడి ఉంటాయి. ఈ బంగారు భాగం ధరించిన స్త్రీకి ఆర్థిక భద్రత మరియు శుభాన్ని తెస్తుందని నమ్ముతారు.
పగడం (కొరల్ బీడ్స్) లేదా నల్లని రాళ్లు:
మంగళసూత్రంలో నల్లని రాళ్లు లేదా పగడం దుష్టశక్తుల నుండి రక్షణ కల్పిస్తాయని నమ్ముతారు. ఇవి భర్త యొక్క దీర్ఘాయుష్షును, దాంపత్య జీవితంలో స్థిరత్వాన్ని సూచిస్తాయి. సాంప్రదాయంలో నల్లని రాళ్లు లేదా పగడపు రాళ్లు దారంలో కలిపి ఉంచుతారు. ఈ రాళ్లు దృష్టి దోషం, ఇతర అనిష్ట శక్తుల నుండి రక్షణ కల్పిస్తాయని నమ్మకం. కొన్ని కుటుంబాల్లో, ఈ రాళ్ల సంఖ్య లేదా వాటి రకం కుటుంబ సంప్రదాయాన్ని బట్టి మారుతుంది.
పసుపు, కుంకుమ:
మంగళసూత్రం కట్టే సమయంలో దారంపై పసుపు, కుంకుమ వేస్తారు. ఇవి శుభప్రదమైనవిగా భావిస్తారు. దాంపత్య జీవితంలో సంతోషం, సమృద్ధిని తెస్తాయని నమ్ముతారు. పెళ్లి సమయంలో, మంగళసూత్రాన్ని పవిత్రం చేయడానికి పసుపు, కుంకుమతో పూజిస్తారు. ఈ రెండూ హిందూ సంప్రదాయంలో దేవతలకు సమర్పించే పవిత్రమైన వస్తువులు. ఈ పదార్థాలు ధరించిన స్త్రీకి ఆయుష్షు, ఆరోగ్యం, సంతోషాన్ని ఇస్తాయని చెబుతారు.
మంగళసూత్రం చుట్టూ ఉన్న కథ:
మంగళసూత్రం యొక్క మూలం హిందూ పురాణాల్లో మనకు కనిపిస్తుంది. పురాణాల్లో చెప్పబడిన కథ ప్రకారం, పార్వతీదేవి శివుని మెడలో మంగళసూత్రం కట్టినట్లు చెబుతారు, ఇది వారి శాశ్వత బంధానికి చిహ్నం. ఈ సంప్రదాయం అప్పటి నుండి హిందూ వివాహాల్లో కొనసాగుతోంది. మంగళసూత్రం ధరించడం వల్ల భార్యాభర్తల బంధం శివపార్వతుల బంధంలా దృఢంగా ఉంటుందని నమ్ముతారు. పురాణ కథలతో పాటు, మంగళసూత్రం సామాజికంగా కూడా ఒక స్త్రీ వివాహిత అనే స్థితిని సూచిస్తుంది. ఇది ఆమె కుటుంబం పట్ల బాధ్యతను, సమాజంలో గౌరవాన్ని సూచిస్తుంది.
ప్రాంతీయ వైవిధ్యం:
తెలుగు సంప్రదాయంలో మంగళసూత్రం రూపకల్పనలో కొన్ని ప్రత్యేకతలు ఉంటాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణలలో మంగళసూత్రంలో సాధారణంగా రెండు బంగారు డిస్కులు (వట్టి) ఉంటాయి, ఇవి భార్యాభర్తల ఐక్యతను సూచిస్తాయి. కొన్ని కుటుంబాల్లో, మంగళసూత్రంలో లక్ష్మీదేవి లేదా గణపతి చిహ్నాలను ధరిస్తారు. కొన్ని ప్రాంతాల్లో, మంగళసూత్రంతో పాటు “సత్తిలు” లేదా “పోచులు” అనే అదనపు ఆభరణాలను కూడా ధరిస్తారు.
ఆధునిక కాలంలో మంగళసూత్రం:
ఆధునిక కాలంలో మంగళసూత్రం రూపకల్పనలో చాలా మార్పులు వచ్చాయి. కొందరు సాంప్రదాయ బంగారు డిస్కులకు బదులుగా డైమండ్ పెండెంట్లు లేదా ఆధునిక డిజైన్లను ఎంచుకుంటున్నారు. అయినప్పటికీ, దాని ఆధ్యాత్మిక, సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత మారలేదు. కొందరు స్త్రీలు మంగళసూత్రాన్ని రోజూ ధరించకపోయినా, ప్రత్యేక సందర్భాలలో లేదా పండుగల సమయంలో దీనిని ధరిస్తారు.
చివరిగా
మంగళసూత్రం కేవలం ఆభరణం కాదు, ఇది ఒక భావోద్వేగ బంధం, సాంప్రదాయం, ఆధ్యాత్మికత సమ్మేళనం. దీనిలోని ప్రతి వస్తువు…పసుపు దారం, బంగారు పెండెంట్, నల్లని రాళ్లు, పసుపు, కుంకుమ ఒక ప్రత్యేక అర్థాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఈ వస్తువులు కలిసి ఒక స్త్రీ యొక్క దాంపత్య జీవితానికి శుభం, రక్షణ, సంతోషాన్ని తెస్తాయని నమ్ముతారు. తెలుగు సంప్రదాయంలో, మంగళసూత్రం ఒక స్త్రీ యొక్క గుండెకు దగ్గరైన చిహ్నంగా, ఆమె జీవితంలో ఒక అమూల్యమైన భాగంగా ఉంటుంది.
