గురువారం – గురువులకు అంకితం చేయబడిన పవిత్ర దినం
“జ్ఞానం, శాంతి, ధర్మం – ఇవన్నీ మొదలయ్యే ఆధ్యాత్మిక ప్రారంభ రేఖ ఇదే…”
గురువు అంటే ఎవరు?
భారతీయ సంస్కృతిలో ‘గురు’ అనే పదానికి గల విశిష్టత అపారమైనది. “గు” అంటే అంధకారం, “రు” అంటే దానిని తొలగించే జ్ఞానం. అంటే గురువు అనేవాడు, మన జీవితంలోని అజ్ఞానాన్ని తొలగించి, జ్ఞానాన్ని నింపేవాడు.
గురువు అనేది కేవలం ఉపాధ్యాయుడే కాదు…
మనం చీకట్లో ఉన్నపుడు చూపే వెలుగు,
ఆత్మ విజ్ఞానం వైపు నడిపించే దారి,
బహిరంగ విశ్వం నుంచి అంతర్ముఖంగా మలిచే మార్గదర్శి.
గురువారం అనే రోజుకు ప్రత్యేకత ఎందుకు?
గురువారం అంటే తెలుగు వారపత్రికలో ఐదవ రోజు. కానీ పురాణాలు, జ్యోతిష్య శాస్త్రం ప్రకారం, ఇది బృహస్పతి గ్రహానికి సంబంధించిన రోజు. ఈ గ్రహం పేరు Sanskritలో “బ్రహ్మస్పతి” అని ఉంది. అతను దేవతలకు ఉపదేశం ఇచ్చే దేవగురు. అతను:
- జ్ఞానానికి
- ధర్మానికి
- సత్యానికి
- శాంతికి ప్రతీక
అందుకే గురువును గుర్తు చేసుకునే రోజు గురువారం!
పౌరాణిక ఆధారాలు – బృహస్పతి గురువు కథలు
బృహస్పతి గురించి పురాణాల్లో చాలా కథలు ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా బ్రహ్మవైవర్త పురాణం, మహాభారతం, స్కాంద పురాణం వంటి గ్రంథాల్లో ఈ దేవగురు విశేషంగా కీర్తించబడ్డాడు. కొన్ని ముఖ్య విశేషాలు:
- అతను దేవతలకు వేదోపదేశం ఇచ్చాడు
- అసురులు బలవంతంగా అజ్ఞానంలో పడిపోకుండా, ధర్మ మార్గంలో దేవతలకు సహాయపడాడు
- ఆయన ఉపదేశంతో దేవతలు అమృతాన్ని పొందగలిగారు
ఈ కథలు ఆయనకు జ్ఞానదాత, శాంతిదాత, ఆధ్యాత్మిక మార్గదర్శి అన్న గౌరవాన్ని తెచ్చిపెట్టాయి.
గురువారాన్ని గురువులకు ఎందుకు అంకితం చేశారు?
ఈ ప్రశ్నకు జవాబు మానవ జీవితానికి అన్వయించుకుంటే మరింత స్పష్టత వస్తుంది:
1. జ్ఞానం పొందాలంటే గురువు కావాలి
శాస్త్రంలో చెప్పినట్టుగా –
“ఆచార్యాత్ పాదమాదత్తే, పాదం శిష్యః స్వమేధయా, పాదం సబ్రహ్మచారిభ్యః పాదం కాలక్రమేణ చ”
అంటే జ్ఞానంలో నాలుగు భాగాలలో ఒక భాగం గురువుతో వస్తుంది. గురువు లేకుండా సాధన, సాధన లేకుండా ఆత్మాన్వేషణ జరగదు.
2. శాంతి, సమతా స్థితిని ఇచ్చే రోజు
బృహస్పతి గ్రహం మన లో బుద్ధి, నిశ్చయబలం, శాంతి వంటి లక్షణాలను పెంచుతుంది. గురువారం ఈ లక్షణాల అభివృద్ధికి అనుకూలమైన తరుణం.
3. ధర్మ మార్గం లో నడిపించే అనుగ్రహం
గురువులు ‘ధర్మము నన్ను దాటించు’ అనే ప్రార్థనకు బదులుగా, మనకు ఆధ్యాత్మిక వాహనంగా మారతారు. గురువారం ఈ బంధాన్ని గుర్తుచేసే దినం.
గురువారం ఉపవాసం, పూజలు, ఆచారాలు ఎందుకు?
గురువారాన్ని శుభదినంగా భావించి, మన పెద్దలు కొన్ని నియమాలు పాటించేవారు:
1. పసుపు రంగు వస్త్రాలు ధరించడం
బృహస్పతి యొక్క శక్తి పసుపు రంగులో వుంటుందని జ్యోతిష్యం చెబుతుంది. గురువారం పసుపు ధారణ ద్వారా ధైర్యం, శాంతి, ఆయుర్దాయం పెరుగుతాయని నమ్మకం.
2. బృహస్పతి గాయత్రీ మంత్రం జపం
ఓం అంగిరసే విద్యాయ ధీమహి
బృహస్పతయే ధీమహి
తన్నో గురుః ప్రచోదయాత్
ఈ మంత్రాన్ని గురువారం 108 సార్లు జపించడం ద్వారా జ్ఞానం, విశ్వాసం పెరుగుతాయి.
3. గురువులను పూజించడం
జీవితంలో ఏ గురువు అయినా – Whether it’s a school teacher or spiritual master – ఈ రోజున స్మరించుకోవడం వల్ల ఆ అనుభవం మనకు ఆశీర్వాదంగా మారుతుంది.
ఆధ్యాత్మిక జీవన రహస్యం:
శిష్యుడు గర్వాన్ని వదిలి తలవంచినప్పుడు మాత్రమే గురువు జ్ఞానం పంచగలడు.
భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు చెబుతున్న మాటలు:
“తద్విధి ప్రణిపాతేన, పరిప్రశ్నేన సేవయా, ఉపదేక్ష్యంతి తే జ్ఞానం…”
అంటే, సమర్పణ, సేవా భావంతో అడిగినవారికే గురువు జ్ఞానాన్ని ఇస్తాడు.
గురువారం అనేది ఈ వినమ్రతను గుర్తు చేసే రోజు.
ఇటీవలికాలంలో ఈ దినానికి ఉన్న ప్రాధాన్యత
- శ్రీ సాయి బాబా భక్తులు గురువారాన్ని అత్యంత పవిత్రంగా భావించి ఉపవాసం చేస్తారు
- శంకరాచార్యుల తత్వాలు గురువారానికే ఎక్కువగా ప్రచారం చేశారు
- గాయత్రీ పరివార్, విశ్వహిందూ సంస్ధలు గురువారాన్ని గురుపూజన దినంగా పాటిస్తాయి
- ఆధ్యాత్మిక వ్యాసాలు, ప్రవచనాలు, ఉపనిషత్తుల వాక్యాలు గురువారం ప్రత్యేకంగా అధ్యయనం చేస్తారు
మానవ జీవితానికి అనుసంధానం:
ఈ భౌతిక ప్రపంచంలో మనకు అవసరమైన విద్య, విజ్ఞానం, ధైర్యం, నిర్దేశం – ఇవన్నీ గురువు నుండే అందుతాయి. గురువును గుర్తు చేసుకోని జీవితం అనేది ఓ నావకు దారిచూపని తెరచాపను పోలి ఉంటుంది.
గురువారం ఇలా:
- మనకు మరువలేని మార్గదర్శకుని గుర్తు చేస్తుంది
- ఆత్మ జ్ఞానానికి అంకురార్పణ చేస్తుంది
- మనిషిని దేవునివైపు నడిపించే ఆధారసూత్రం అవుతుంది
గురువారానికి సంబంధించిన శ్లోకం (నిత్యపఠనం):
గురుర్ బ్రహ్మా గురుర్ విష్ణుః
గురుర్ దేవో మహేశ్వరః
గురుః సాక్షాత్ పరబ్రహ్మ
తస్మై శ్రీ గురవే నమః ||
గురువు తో ఉన్న బంధం, భగవంతునితో ఉన్న బంధం
గురువారం రోజున మనం చేస్తే అద్భుతమైన ఆధ్యాత్మిక ప్రయోజనం కలిగే మూడు పనులు:
- గురువు లేదా తల్లిదండ్రులకు నమస్కారం
- ఓ ఆధ్యాత్మిక గ్రంథం నుండి అధ్యయనం
- పసుపు రంగు దుస్తులు ధరించి ధ్యానం చేయడం
ఈ మూడు పనులూ, జీవిత మార్గాన్ని చక్కబెడతాయి.
