హిందూ ధర్మశాస్త్రాలలో ఏకాదశి ఉపవాసానికి అత్యున్నత స్థానం కలదు. ఇది కేవలం ఉపవాసం మాత్రమే కాదు, భక్తి, నియమం, ఆత్మశుద్ధికి మార్గంగా శాస్త్రాలు పేర్కొంటాయి. పురాణాల ప్రకారం ఏకాదశి తిథి శ్రీమహావిష్ణువుకు అత్యంత ప్రీతికరమైన రోజు. అందుకే దీనిని “హరివాసరం” అని కూడా పిలుస్తారు. స్కంద పురాణం, పద్మ పురాణం, మహాభారతం వంటి గ్రంథాలలో ఏకాదశి వ్రత మహిమను విస్తృతంగా వివరించారు.
ఈ వ్రతాన్ని శ్రద్ధా భక్తులతో ఆచరించిన వారికి పూర్వజన్మ పాపాలు నశించి, అపారమైన పుణ్యఫలం లభిస్తుందని నమ్మకం. యజ్ఞయాగాలు, దానధర్మాలు, తీర్థయాత్రలు చేసిన ఫలితాలకన్నా కూడా ఏకాదశి ఉపవాసం చేసిన ఫలం ఎక్కువగా ఉంటుందని శాస్త్రవాక్యం చెబుతుంది. ఉపవాసంతో పాటు శ్రీహరి నామస్మరణ, విష్ణు సహస్రనామ పఠనం, భజనలు చేయడం వలన మనస్సు పవిత్రమవుతుంది.
ఏకాదశి వ్రతం ద్వారా ఇంద్రియ నియంత్రణ సాధ్యమవుతుంది. కామం, క్రోధం, లోభం, మోహం వంటి అరిషడ్వర్గాలు తగ్గి భక్తి భావన బలపడుతుంది. ఈ విధంగా శరీరం, మనస్సు, ఆత్మ మూడు శుద్ధి చెందుతాయి. శాస్త్రాల ప్రకారం ఏకాదశి ఉపవాసం ఆచరించే వారికి శ్రీహరి కటాక్షం లభించి, ఐహిక సుఖాలతో పాటు చివరికి వైకుంఠ ప్రాప్తి కలుగుతుందని ఘనంగా పేర్కొనబడింది.
