భారతదేశంలో బంగారం ధరలు ఎప్పటికప్పుడు మారుతూ ఉంటాయి. ప్రత్యేకించి వివాహ సీజన్, దసరా – దీపావళి వంటి పండుగలు దగ్గర పడితే, బంగారం రేట్లు పెరగడం సహజం. ప్రభుత్వం కొన్నిసార్లు బంగారం కొనుగోలు దారులకు ఊరట కలిగించేలా GST (Goods and Services Tax) తగ్గింపులు ప్రకటించినా, వాటి ప్రభావం చాలా పరిమితంగానే ఉంటుంది. నిజానికి బంగారం ధరలు కేవలం GSTపై ఆధారపడవు.
GST తగ్గించినా బంగారం ధరలు ఎందుకు పడిపోవడం లేదు? చూద్దాం
- అంతర్జాతీయ మార్కెట్ ప్రభావం
బంగారం ఒక గ్లోబల్ కమోడిటీ. అంటే, ఇది స్థానికంగా కాదు, అంతర్జాతీయ మార్కెట్లో ట్రేడ్ అవుతుంది.
అమెరికా ఫెడరల్ రిజర్వ్ వడ్డీ రేట్లు తగ్గిస్తే లేదా పెంచితే బంగారం ధరలపై నేరుగా ప్రభావం ఉంటుంది.
గ్లోబల్ రిసెషన్ భయాలు, యుద్ధాలు, రాజకీయ ఉద్రిక్తతలు వంటి సందర్భాల్లో పెట్టుబడిదారులు బంగారాన్నే “సేఫ్ హేవన్”గా ఎంచుకుంటారు.
ఫలితంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా డిమాండ్ పెరుగుతుంది, ధరలు కూడా పెరుగుతాయి.
- రూపాయి – డాలర్ మారకం విలువ
బంగారం అంతర్జాతీయంగా డాలర్లలో ట్రేడ్ అవుతుంది.
రూపాయి డాలర్తో పోలిస్తే బలహీనమైతే, భారతీయ మార్కెట్లో బంగారం రేట్లు ఆటోమేటిక్గా పెరుగుతాయి.
ఉదాహరణకి: 1 డాలర్ = ₹75 ఉండగా, అది ₹85కు పెరిగితే, అదే బంగారం కొనేందుకు భారతీయులు ఎక్కువ చెల్లించాల్సి వస్తుంది.
అందువల్ల GSTలో 1% తగ్గింపు వచ్చినా, రూపాయి విలువ పడిపోతే ధరలు పెరగడం సహజం.
- దేశీయ డిమాండ్ – పండుగలు, వివాహాలు
భారతదేశంలో బంగారం కేవలం పెట్టుబడి కాకుండా ఆధ్యాత్మిక – సాంప్రదాయ అవసరం కూడా. అక్టోబర్ నుంచి డిసెంబర్ వరకు వివాహ సీజన్ ఉంటుంది. దీపావళి, దసరా వంటి పండుగల సమయంలో బంగారం కొనుగోలు శుభమని భావిస్తారు. ఈ కాలంలో డిమాండ్ పెరగడం వల్ల ధరలు తగ్గే అవకాశమే ఉండదు. GST తగ్గినా, డిమాండ్ ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు ధరలు మళ్లీ పెరిగిపోతాయి.
- పెట్టుబడిదారుల Safe Haven Strategy
ప్రపంచ మార్కెట్లో అనిశ్చితి ఎక్కువైతే – స్టాక్ మార్కెట్ పడిపోయినా,క్రిప్టో కరెన్సీ అనిశ్చితిలో ఉన్నా,ఆర్థిక సంక్షోభం వచ్చినా,పెట్టుబడిదారులు బంగారాన్నే సురక్షిత పెట్టుబడిగా భావిస్తారు.దీంతో డిమాండ్ పెరిగి, ధరలు పెరుగుతాయి.
- GST ప్రభావం పరిమితమే
ప్రస్తుతం బంగారంపై 3% GST ఉంటుంది. ప్రభుత్వం దాన్ని 2%కి తగ్గించినా, ప్రభావం ఒక గ్రాముపై వందల రూపాయల స్థాయిలోనే ఉంటుంది, కానీ రోజువారీ ధరలు అంతర్జాతీయ ప్రభావం వల్ల వేలల్లో మారుతాయి. అందువల్ల GST తగ్గింపుతో సాధారణ ప్రజలకు పెద్ద ఊరట దక్కదు.
- సప్లై మరియు ఇంపోర్ట్ ఖర్చులు
భారతదేశం బంగారాన్ని పెద్ద ఎత్తున దిగుమతి చేసుకుంటుంది. దిగుమతులపై కస్టమ్స్ డ్యూటీ ఎక్కువగా ఉంటే ధరలు పెరుగుతాయి. ట్రాన్స్పోర్ట్ ఖర్చులు, అంతర్జాతీయ ట్రేడింగ్ ఛార్జీలు కూడా ధరలపై ప్రభావం చూపుతాయి.
- మానసిక భావన (Psychological Factor)
బంగారం ధరలు పెరుగుతున్నాయనే వార్తలు వచ్చినప్పుడల్లా, ప్రజలు మరింతగా కొనుగోలు చేస్తారు. దీని వల్ల “Self-fulfilling Prophecy” లా ధరలు మరింతగా పెరుగుతాయి. GST తగ్గించడం వల్ల బంగారం ధరలు తగ్గుతాయని భావించడం సరైనది కాదు. నిజానికి, బంగారం ధరలు ఎక్కువగా నిర్ణయించబడేది
అంతర్జాతీయ మార్కెట్ పరిస్థితులు
రూపాయి – డాలర్ మారకం విలువ
భారతీయ మార్కెట్ డిమాండ్
పెట్టుబడిదారుల Safe Haven ఆసక్తి
అందువల్ల ప్రభుత్వం పన్ను తగ్గించినా, బంగారం ధరలు పెద్దగా పడిపోవు. GST ప్రభావం చిన్నకాలికం మాత్రమే, కానీ గ్లోబల్ మార్కెట్ ప్రభావం దీర్ఘకాలికం.
