ఈ భూమిమీద మానవుడికి కలిగే గొప్ప భయం – మరణం. కానీ, ఆ భయానికి అడ్డుగోడగా నిలిచే తత్త్వదృష్టి – శివ తత్త్వం. శివుడు శ్మశానంలో కొలువై ఉంటాడు అనే విషయాన్ని మనం అనేకసార్లు విన్నాం. కానీ ఎందుకు? ఎందుకు శివుడు, అందరూ భయపడే శ్మశానాన్ని తన నివాసంగా ఎంచుకున్నాడు?
ఈ ప్రశ్న కేవలం మానవులకే కాదు, సాక్షాత్తు దేవతలకు కూడా కలిగిన సందేహం. ఒకనాడు పార్వతీదేవి స్వయంగా ఈ ప్రశ్న శివుడిని అడగగా, శివుడు ఇచ్చిన సమాధానం మన హృదయాలను తాకుతుంది. ఇప్పుడు ఈ విషయాన్ని మానవహృదయానికి దగ్గరగా, భక్తిపూర్వకంగా తెలుసుకుందాం.
పార్వతీదేవి సందేహం – శివుని సమాధానం:
ఒకసారి పార్వతీదేవికి ఓ విచిత్రమైన సందేహం కలిగింది. “ఓ స్వామీ! మీకెందుకు శ్మశానం ఇష్టమైన ప్రదేశంగా కనిపిస్తోంది? అక్కడ దహనమైన శరీరాల దుర్గంధం, శవాల అరుపులు, దహనచితల పొగల మధ్య మీరు ఎలా నివసించగలరు?”
ఈ ప్రశ్నకు శివుడు నవ్వుతూ ఇలా సమాధానం ఇచ్చాడు:
“పార్వతీ! నేనేమీ శ్మశానాన్ని ఇష్టపడేలా కూర్చున్నది కాదు. ఈ లోకంలో ఉగ్రభూతములు, ప్రేతాత్మలు అన్నీ శ్మశాన ప్రదేశాన్ని తమ ఆధీనంలో ఉంచుకున్నాయి. అక్కడ ఏ పుణ్యకార్యమూ జరగదురా. బ్రహ్మ సాక్షాత్ నా వద్దకు వచ్చి ఇలా అన్నారు – ‘ఓ శివా! లోకంలో మంగళకార్యాలన్నీ నాశనమవుతున్నాయి. నీ పిల్లలే అయిన ఈ భూతాత్మలను కంట్రోల్ చేయగలవు కేవలం నీవే. కాబట్టి నీవు శ్మశానంలో కొలువై ఉండాలి.’”
ఈ విన్నపాన్ని గౌరవించి శివుడు శ్మశానాన్ని తాను నివాసంగా ఎంచుకున్నాడని చెప్పారు.
మొదటి తత్త్వం – శివుడు “శాంతి”కి అధిపతి:
శ్మశానంలో భయమే కాదు, ఒక రకమైన శాంతి ఉంటుంది. శబ్దం లేదు. ఊహించని నిశ్శబ్దత ఉంది. అది భయంకరంగా కనిపించినా, ఆ నిశ్శబ్దంలో ఒక ధ్యాన స్థితి ఉంటుంది. శివుడు ధ్యానస్థుడిగా ఉండే పరమయోగి. అందుకే ఆ ధ్యాన వాతావరణం ఉన్న శ్మశానం ఆయనకు అనువైన స్థలం.
రెండవ తత్త్వం – సమానత్వం సందేశం:
శివుడు చెప్పిన రెండవ కారణం మానవ హృదయాన్ని గట్టిగా తాకుతుంది.
“పార్వతీ! ధనవంతుడైనా, పేదవాడైనా, రాజు అయినా, రిక్షావాడైనా – చివరకు వస్తేది ఒక్కటే. శ్మశానమే. అక్కడ ఎవరికీ పదవి, ఆస్తి, గర్వం పనికిరాదు. ఇది ఒకటే ప్రదేశం, అన్ని జాతుల వారూ సమానంగా చేరే ప్రదేశం. ఈ సమానత్వాన్ని భూలోకానికి తెలియజేయాలనే ఉద్దేశంతోనే నేను శ్మశానాన్ని ఆశ్రయించాను.”
ఈ తత్త్వం చాలా మందికి మార్గదర్శిగా ఉండవచ్చు. మనం జీవితాన్ని ఎలా ఉండాలో కాక, మరణానంతరంగా ఎలా గుర్తుండాలో అనే సందేశం ఇది.
మూడవ తత్త్వం – ఒంటరి మానవునికి తోడుగా:
జీవితాంతం మనతో ఉంటానని చెప్పినవాళ్లంతా, మరణించగానే మనల్ని శ్మశానంలో ఒంటరిగా వదిలి వెళ్తారు. మన బంధాలు, ప్రేమలు, ఆస్తులు – అన్నీ అక్కడే ముగుస్తాయి.
“శ్మశానంలో చివరి ప్రయాణానికి వచ్చినవారిని అక్కడ ఒంటరిగా వదిలేస్తారు. కానీ, నేను మాత్రం అలా చేయను. నా భక్తుడిని చివరి వరకు వదలను. అతనికి తోడుగా అక్కడనే ఉంటాను.”
ఇంతటి దయ, అంతటి ప్రేమ మరో దేవతలో కనిపించదు. అందుకే శివుడు “భోళా శంకరుడు”, “కరుణామయుడు”.
శివతత్త్వంలో ఒక గొప్ప బోధ:
శివుడు ఒక వైపు భయంకర రూపంతో కనిపిస్తాడు – గుండ్రంగాచిన జటలు, నెత్తిపై అగ్ని, శ్మశానవాసి, చేతిలో డమరుకం, భస్మ లేపనంతో. కానీ ఈ రూపం వెనుక అంతరార్థం తెలుసుకుంటే… అక్షరాలా మన హృదయమే నిశ్శబ్దంగా మారిపోతుంది.
శ్మశానం అంటే చావు గురించే కాదు. అది జీవిత చక్రాన్ని పూర్తిచేసిన చోటు. శివుడు అక్కడే ఉండడం అంటే – జీవితానికి, మరణానికి మధ్య ఉన్న అనుసంధానాన్ని చూపించడం.
కాశీ – ముక్తి దాతగా శివుడు:
ఇక్కడ శివుడు పార్వతీదేవికి మరొక గొప్ప విషయం చెబుతాడు.
“ఈ లోకంలో ఒకే ఒక ప్రదేశం ఉంది – అక్కడ మృత్యుభయం లేదు. అక్కడ మరణించినవారు నేరుగా మోక్షం పొందుతారు. అదే కాశీ. ఎందుకంటే అక్కడ నేను స్వయంగా ‘తారక మంత్రం’ను చెవి మీద చప్పుడు చేస్తాను. ఆ ఆత్మకు ముక్తి లభిస్తుంది.”
అందుకే కాశీని “అంతిమ ముక్తి ధామం” అంటారు.
మన జీవితానికి స్పూర్తిగా శివుడు:
ఈ కథ విన్న మన ఒక్కొక్కరికి ఓ సందేశం స్పష్టంగా అర్థమవుతుంది – జీవితంలో ఉన్నది అసలు శాశ్వతం కాదు. చివరకు అందరూ ఒక్కటే. పరస్పర ప్రేమ, సహనం, దయ – ఇవే శాశ్వతంగా మిగిలేవి.
శివుడు శ్మశానంలో కొలువై ఉండటం అన్నది ఓ భయంకరమైన విషయం కాదు – అది జీవిత, మరణానికి మధ్య ఒక ఆధ్యాత్మిక రహస్యాన్ని తెలియజేసే గొప్ప ఉపదేశం.
శివుడు శ్మశానవాసి కాబట్టే మన హృదయంలో శాశ్వత నివాసం కలిగి ఉన్నాడు. భయం తొలగించే తత్త్వమూ, సమానత్వాన్ని చాటే సందేశమూ, ఒంటరి ప్రాణానికి తోడుగా నిలిచే ప్రేమమూ – ఇవన్నీ కలిపి శివుడి తత్త్వాన్ని నిండి ఉన్నాయి.
