ఆగస్టు 31 నుంచి సెప్టెంబర్ 1, 2025 వరకు చైనాలోని టియాంజిన్ నగరంలో జరిగిన షాంఘై కోఆపరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (SCO) సదస్సు అంతర్జాతీయ రాజకీయ వర్గాల్లో ప్రత్యేక ప్రాధాన్యతను సంతరించుకుంది. ఈ సమావేశంలో భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ, చైనా అధ్యక్షుడు జిన్‌పింగ్, రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్ ముఖాముఖిగా భేటీ కావడం గమనార్హం.
ప్రస్తుతం ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో అనిశ్చితి పెరిగింది. అమెరికా విధిస్తున్న కొత్త టారిఫ్‌లు కారణంగా గ్లోబల్ ట్రేడ్‌లో ఉద్రిక్తతలు పెరిగాయి. ఈ పరిస్థితుల్లో SCO దేశాలు తమ స్వతంత్ర వ్యూహాలు (Strategic Autonomy) పాటించడం, పరస్పర విశ్వాసం పెంపొందించుకోవడం అత్యంత కీలకమైంది.
మోదీ – జిన్‌పింగ్ – పుతిన్ సమావేశం ప్రధానాంశాలు
- సరిహద్దు వివాదాలు (Border Disputes):
భారత్-చైనా మధ్య లడఖ్ సరిహద్దుల్లో ఇంకా పరిష్కారానికి రాని సమస్యలు ఉన్నాయి. ఈ సమావేశంలో రెండు దేశాలు శాంతి మరియు స్థిరత్వాన్ని కాపాడుకోవడంపై అంగీకరించాయి. - ఎనర్జీ సంబంధాలు (Energy Ties):
రష్యా-చైనా-భారత్ మధ్య చమురు, గ్యాస్ సరఫరా అంశం ప్రధాన చర్చావిషయం. రష్యా నుంచి చమురు దిగుమతులు పెంపుతో పాటు, కొత్త పైప్‌లైన్ ప్రాజెక్టులు, పునరుత్పత్తి శక్తి రంగాల్లో భాగస్వామ్యం గురించి చర్చించారు. - ఆర్థిక సహకారం (Economic Collaboration):
అమెరికా టారిఫ్‌ల కారణంగా ఆసియా మార్కెట్లలో కలిగిన అనిశ్చితిని ఎదుర్కోవడమే కాకుండా, SCO దేశాల మధ్య ద్వైపాక్షిక వాణిజ్యం, స్థానిక కరెన్సీల్లో లావాదేవీలు పెంచడంపై దృష్టి సారించారు. - సామరిక వ్యూహం (Strategic Autonomy):
ఈ ముగ్గురు నేతలు “పశ్చిమ ఆధిపత్యం కాకుండా, ఆసియా దేశాలు తమ సొంత దారిలో ముందుకు సాగాలి” అనే భావనను పునరుద్ఘాటించారు. పరస్పర విశ్వాసం, వ్యూహాత్మక స్వతంత్రత ద్వారానే అంతర్జాతీయ కూటములను పునర్ నిర్మించవచ్చని వారు పేర్కొన్నారు.
CO సదస్సు ప్రాధాన్యత
SCO సభ్యదేశాలు — భారత్, చైనా, రష్యా, పాకిస్తాన్, కజాఖస్తాన్, కిర్గిజిస్తాన్, తజికిస్తాన్, ఉజ్బెకిస్తాన్ — కలిపి ప్రపంచ జనాభాలో సగానికి పైగా ఉన్నారు. ఈ దేశాల మధ్య ఏకాభిప్రాయం ఏర్పడటం గ్లోబల్ జియోపాలిటిక్స్‌లో గణనీయ మార్పులను తేవగలదు.
విశ్లేషణ
- అమెరికా విధిస్తున్న ఆర్థిక ఒత్తిడుల దృష్ట్యా, SCO దేశాల మధ్య బలమైన కూటమి అవసరమని ఈ సమావేశం స్పష్టం చేసింది.
- భారత్ తన స్వతంత్ర విదేశాంగ విధానం (Non-alignment with US or China)ను కొనసాగించాలనే దిశలో ఈ చర్చలు మద్దతు ఇస్తున్నాయి.
- చైనా, రష్యా కలిసి అమెరికా ప్రభావాన్ని తగ్గించేందుకు ప్రయత్నిస్తుండగా, భారత్ మధ్యవర్తి పాత్ర పోషిస్తూ, శాంతి, ఆర్థిక సహకారం పట్ల నిబద్ధత చూపింది.
టియాంజిన్ SCO సదస్సులో మోదీ, జిన్‌పింగ్, పుతిన్ సమావేశం కేవలం ద్వైపాక్షిక చర్చలు మాత్రమే కాకుండా, భవిష్యత్తులో ఆసియా ఆధారిత అంతర్జాతీయ సమీకరణానికి తొలి అడుగు అని చెప్పవచ్చు. ఈ చర్చలు గ్లోబల్ వాణిజ్య, భద్రత, ఇంధన రంగాలపై రాబోయే రోజుల్లో గణనీయ ప్రభావం చూపే అవకాశం ఉంది.
